Het traditionele beeld van China is toch nog wel veel kleine boeren die op kleine perceeltjes hun boterham proberen te verdienen. Maar anno 2016 is dat beeld erg veranderd: de boerenstand veroudert sterk en er wonen geen jonge mensen meer op het platteland. Agripooler Anton van Vilsteren is sinds 2013 verscheidene malen naar China geweest en hij schreef een blog over zijn laatste reis.
"Samen met de lokale medewerkers van Agriterra maak ik een bedrijfsanalyse van een citroencoöperatie in Zuid-West China. De eerste dag worden we rondgeleid op de verwerkingslocatie door de voorzitter. Naast de jaarlijkse verkoop van zo’n 40.000 ton verse citroenen wordt de tweede sortering tot waarde gebracht via een sapperserij en een drogerij van schijfjes voor in de thee. Daarnaast wordt een deel van het citroensap aangelengd met suiker voor een vergisting naar citroenwijn. De meeste schillen worden gefermenteerd tot veevoer en een klein deel wordt gemengd met suiker gedroogd tot sukadestukjes of gemengd met honing voor een honing-citroen thee. Tijdens het bezoek wordt de laatste hand gelegd aan een verbouwing om de gehele locatie gecertificeerd te krijgen voor voedselprocessing onder eigen label. Een indrukwekkende organisatie!
Mijn boereninteresse gaat echter vooral uit naar de tweede dag: het veldbezoek en de discussie met de boeren, leden van de coöperatie. Het landschap is heel erg bergachtig en de weg wordt steeds smaller en slingert de bergen in. Overal waar maar een vierkante meter beteelbaar is, staan gewassen, vooral groenten. Als je goed kijkt, staan de jonge citrusstruikjes tussen de groenten. Ook zien we hele citrusvelden op de steile heuvels. De enige boeren die we spreken, zijn oude mannen en vrouwen. De enige jeugd die we zien, zijn peuters, die opgepast worden door opa en oma.
De voorzitter vertelt ons, dat steeds meer boeren aan de coöperatie vragen om de gewasverzorging (snoeien, bemesten en onkruidbeheersing) en ook de oogst voor hen uit te voeren aangezien ze zelf te oud worden voor dit zware handwerk. Elk jaar worden weer meer velden voor verhuur aan de coöperatie aangeboden. De coöperatie neemt deze taken met graagte op zich, want zo kan ze invloed uitoefenen op de juiste teeltmaatregelen en de oogst beter sturen over het oogstseizoen. Het vraagt natuurlijk wel extra organisatie en managementinspanning.
Het heeft niet zoveel zin meer om onze trainingsinspanningen te richten op deze grote groep oude boeren. In overleg met de voorzitter (nog een jonge man overigens) hebben we besloten om ons te richten op de 22 grotere boerenleden, die niet alleen leveren aan de coöperatie, maar er ook in hebben geïnvesteerd.
De massale trek naar de stad van praktisch alle jonge mensen in China zorgt ook dat het vinden van getrainde jonge managers (middenkader) voor bedrijven op het platteland heel erg moeilijk is. De snel groeiende en diversifiërende citroencoöperatie is op zoek naar zes van zulke mensen voor het leiden van de verschillende productie-afdelingen, zowel als voor marketing, verkoop en administratie. Samen hebben we besloten om een groepstraining voor dit middenkader op te zetten met agripoolers in 2017. Als de voorzitter tenminste zes zulke jonge mensen weet te contracteren."
Anton van Vilsteren
