Deel 2: 15 juni: aangekomen!
Na een goed verlopen vliegreis (via Singapore) naar Bandung (inclusief slapeloze nacht) komen we aan in Lembang, waar de eerste coöperatie (KPSBU Lembang) die we gaan adviseren, is gevestigd. We maken kennis met een bestuurslid van de coöperatie en de mensen van Frisian Flag Indonesia (Dairy Development Team en de relatiebeheerders, die verantwoordelijk zijn voor de contacten met coöperaties). Samen hebben we globaal de inhoud van de training en de doelstellingen doorgenomen. Doel is vooral de melkveehouders inzicht te geven in hun financiële data. Vorig jaar heeft een eerste training met betrekking tot dit onderwerp plaatsgevonden. Sinds vorig jaar houden de melkveehouders (als het goed is!) ook hun financiële data, belangrijkste kosten en inkomsten per tweewekelijkse periodes bij. Dit jaar richten we de training vooral op het interpreteren en analyseren van deze data; wat kunnen ze ermee?
In Indonesië hebben de meeste melkveehouders zich verenigd in coöperaties. De coöperaties leveren de melk weer aan verwerkers, zoals bijvoorbeeld Frisian Flag Indonesia (FFI). Het is dus niet, zoals in Nederland, dat de coöperaties ook zelf de melk verwerken en verkopen. Daarbij kunnen coöperaties aan meerdere verwerkers leveren. Loyaliteiten tussen melkveehouders en FFI liggen dus anders dan bijvoorbeeld tussen ons en FrieslandCampina. Coöperaties voorzien overigens wel in alle faciliteiten voor de aangesloten veehouders: krachtvoer, medicijnen (voor dier en mens, ze hebben zelfs een klein hospitaaltje voor de veehouders en hun gezinnen!), KI‑service et cetera.
Melkveehouders hebben gemiddeld circa 3 melkkoeien, 97% melkt nog met de hand en bijna niemand heeft zelf land in eigendom (prijzen per hectare grond liggen hier bijna net zo hoog als in Nederland!). Men huurt dus veel land en gaat daar gras halen. Veelal liggen deze gehuurde stukken ver weg en gaan de boeren dus dagelijks op de scooter grote pakken met gras halen. (Het is me nog niet gelukt daar een foto van te maken; helaas, erg mooi gezicht)!
Het bedrijf dat we bezochten, zag er erg netjes uit, keurig schoon, ligmatrassen voor de koeien, redelijk in conditie en ook het jongvee zag er goed uit. De koeien staan hier overigens het hele jaar door vastgebonden in de stal. De veehouder heeft het afgelopen jaar een goede poging gedaan om zijn financiële datasheet bij te houden (zoals vorig jaar besproken). Ook had hij al een vergelijking gemaakt door verschillende soorten krachtvoer te gebruiken en te kijken welke consequenties dat had voor kosten en opbrengsten. Goed bezig dus! Als de andere veehouders er ook zo mee bezig zijn geweest, moet het goedkomen met die training!
Deel 3: 18 juni: training eerste groep!
We hebben twee geweldige trainingsdagen gehad bij coöperatie KPSBU! De eerste dag hadden we een bijeenkomst met enkele directieleden en enkele leden van het hoofdbestuur. Het was goed om te horen dat deze training, maar vooral ook het verder uitrollen ervan onder meer veehouders, erg belangrijk voor ze was.
Daarna is Linda begonnen met een stukje herhaling van de training van vorig jaar, aan 6 melkveehouders en 6 buitendienst adviseurs van de coöperatie. De veehouders hadden in meer of mindere mate het afgelopen jaar hun financiële data bijgehouden. Ze gaven zelf aan de data niet altijd consequent genoeg bijgehouden te hebben, omdat ze niet wisten wat ze ermee konden qua analyse.
Echter, al bij de eerste case bleek dat ze prima zelf in staat waren met de data aan de slag te gaan! De opdracht was om in groepjes twee scenario's uit te werken, het huidige financiële jaaroverzicht en één met een geplande wijziging.
Twee groepjes (van een veehouder en buitendienstadviseur) presenteerden hun plan en kwamen met prachtige voorbeelden (bijvoorbeeld: wat zijn de consequenties van een lening nemen om een extra koe te kunnen kopen?).
Ik heb kort wat verteld over waarvoor en hoe we thuis financiële data gebruiken en we hebben de veehouders vertrouwd proberen te maken met cashflow. En natuurlijk konden we ze niet naar huis laten gaan zonder een beetje huiswerk. De opdracht was een (simpel) cashflowoverzicht te maken van een heel jaar, om zo in kaart te brengen wanneer ze maanden hebben met onvoldoende inkomen om de familie te onderhouden en inzichtelijk te krijgen wanneer ze juist wat kunnen sparen. Goede feedback ontvangen op de eerste trainingsdag!
Dag 2 was de dag van vooral veel oefenen! 's Ochtends begonnen we met de presentaties van de cashflowoverzichten, wat ze echt super hadden uitgevoerd! Erg grappig om te zien dat ze de kleurtjes van het overzicht – wat ik van onze thuissituatie had laten zien als voorbeeld (onder andere rood voor de zware maanden) – keurig hadden over genomen!
Daarna probeerden we iets heel nieuws: de veehouders allemaal hun kosten en opbrengsten per liter uit laten rekenen, zodat we een bedrijfsvergelijking konden maken. Ik vond het best spannend, want je vraagt wel mensen om een deel van hun financiële gegevens openbaar te maken. We hadden van tevoren wel gevraagd of veehouders hiervoor open zouden staan, maar om ook daadwerkelijk te zien dat je buurman betere opbrengsten heeft dan jij, is andere koek.
Gelukkig viel het erg goed, had niemand problemen met openbaring van deze gegevens en was men enthousiast aan het discussiëren over de verschillen! Streekgebonden verschillen, maar vooral ook grote verschillen in voerkosten. Om het goede voorbeeld te geven, had ik ook mijn gegevens opgenomen in het overzicht. Grappig om ook die verschillen te zien!
Vanmiddag hebben we de veehouders opnieuw aan het werk gezet met een case, waarbij vooral inzichtelijk werd gemaakt dat het loont om te investeren in goede jongveeopfok. Jongveeopfok is een duidelijk verbeterpunt hier. Omdat er niet meteen iets aan wordt verdiend, wordt er weinig in geïnvesteerd en zijn de dieren erg oud als ze voor het eerst een kalf krijgen. We hebben mooi inzichtelijk kunnen maken dat investering in jongvee zeker loont en daarmee twee zaken prima kunnen combineren: praktische kennis en de veehouders flink aan het rekenen gezet! Prachtig om te zien hoe men hier vol overgave mee bezig ging, met een grote lach op het gezicht! En ook erg mooi dat alle groepjes unaniem uitrekenden dat het loont om te investeren in jongveeopfok! Vandaag wederom goede feedback op de training!
Morgen is de laatste trainingsdag bij deze coöperatie, die (naast nog een praktische case) vooral gericht zal zijn op hoe deze financiële 'studiegroep' nu verder kan en vooral ook hoe ze het geleerde verder uit kunnen rollen naar meer veehouders.
