Vanuit Musanze gaan we de aardappelcoöperaties ondersteunen. Géke en Liesbeth gaan een systeem voor kennisverspreiding introduceren. Ik ga de verschillende coöperaties bezoeken die onderdeel uitmaken van de centrale coöperatie. De eerste club die ik bezoek heeft 65 leden en met elkaar hebben ze 6 ha in de coöperatie. In Nederland heeft een gemiddelde boer meer dan 50 ha, hier hebben ze dus met 65 boeren 6 ha. Daarnaast hebben ze ook nog wat eigen grond, wat de totale oppervlakte van deze 65 boeren samen op 20 ha brengt. De administratie is perfect op orde. Alle kosten zijn prima genoteerd. Arbeid 1,20 euro per dag, landhuur 250 euro per seizoen. De kostprijs van 1 kg aardappelen komt hiermee op 12,5 cent per kg. Doordat ze hun kostprijs goed weten, verkopen ze niet voor minder dan 15 cent per kg. Vervolgens verdelen ze de winst. Daar blijft niet zo veel van over als je met 65 boeren bent. Ze zijn dan ook zeer geïnteresseerd in mogelijkheden om de inkomsten te verbeteren. We hebben hele goede discussies over pootgoed en bemesting. We gaan maar door tot er wordt er gebeld door de volgende coöperatie die vraagt waar boer Henk blijft….. Ze wachten al twee uur. Ik ga dus snel weer door.
We rijden door een gebied waar bijna geen blanke mensen komen. Kinderen gapen me aan. Een man is met een machete die roodgloeiend verhit is, de zool van zijn rubberen laars aan het repareren. Het gebied is oogverblindend mooi. We stoppen aan de voet van de vulkaan Muhabura waar de mensen van de coöperatie me op te staan te wachten. Het gesprek verloopt op vergelijkbare wijze als het vorige. Deze coöperatie heeft 69 leden met 4,5 ha.
Op de terugweg ga ik langs bij de chipsfabriek van Thijs en Pascal, waar Hoeksche Chips bij betrokken is. Alle machines staan klaar, maar moeten nog geïnstalleerd worden. We spreken af dat we zondag de eerste chips gaan bakken.
Henk Scheele, vanuit Rwanda.
