Donderdag 3 juli
De ochtend begint wat minder goed. Gisteravond voelde Gert Jan zich al niet zo lekker en vanochtend is het er niet beter op geworden. De medicijntas komt tevoorschijn en na het een en ander te hebben ingenomen, hopen we er het beste van. Tijdens het ontbijt wordt het er echter niet beter op. Haylat stelt voor om zijn beproefde medicijn te gebruiken. Gert Jan en ik kijken elkaar wat vreemd aan, “Hoe moeten we hier nu weer onderuit komen?”, maar al snel komt hij terug met twee onschuldige ingrediënten voor zijn beproefde medicijn: cola gemixt met gemalen koffie. Het goedje begint te bruisen, het ziet er niet uit, maar Gert Jan gaat het toch proberen. Hopelijk helpt het.
Na een half uurtje vertrekken we voor de laatste keer naar het kantoor van BWFCU. We hebben opnieuw een sessie met de financiële afdeling gepland. Op het programma staat het beantwoorden van vragen naar aanleiding van hetgeen we gisteren uitgelegd hebben, het behandelen van wat verdiepende theorie met betrekking tot managementinformatie en samenvatten van alles wat we de afgelopen dagen behandeld hebben. Er zijn slechts een paar vragen en ook de dupont-theorie van Gert Jan is redelijk snel helder. Nadat we nog even teruggekomen zijn op de vragen van de eerste dag zit tegen lunchtijd ons werk bij BWFCU erop. De financiële afdeling heeft een hoop te doen, maar wij hebben er het volste vertrouwen in dat het goed gaat komen. Wat zou het leuk zijn als we hier over een half jaar nog eens terug konden komen om te kijken wat ze ervan gemaakt hebben en om ze verder te helpen met de volgende stappen. Als dank voor hun gastvrijheid, interesse en medewerking overhandigen we de afdeling een paar klompjes met dropjes en stroopwafels. We stappen bij Amare in de jeep en vertrekken in de richting van Addis Abeba.
Haylat stelt voor om, nu het grootste gedeelte van onze klus erop zit, ons een stukje van Ethiopië te laten zien. We zouden eigenlijk zaterdag vrij te besteden hebben, maar inmiddels is het schema veranderd en staat er voor zaterdag een sessie met Dejene (general manager BWFCU) en Mascha (Nederlandse contactpersoon Agriterra in Ethiopië) gepland. Haylat en Amare vinden dat we hard gewerkt hebben en nu moeten relaxen. Ze stellen voor om richting het meer van Hawassa te rijden. We vertrouwen erop dat het goedkomt. Onderweg zien we Ethiopië in vogelvlucht aan ons voorbij trekken. Overal zijn boeren op het land aan het werk met hun koeien en houten ploegen. We zien ezels en paarden met karren volgeladen met spullen die op de markt verkocht gaan worden of met spullen die zojuist op de markt gekocht zijn. Zoals gewoonlijk zien we een stroom van wandelende mensen langs de kant van de weg, zeker als we in de omgeving van een dorpje komen. Het blijft ons boeien. Het is zo anders dan wat wij gewend zijn. Langzaamaan verandert het landschap van groen, naar wat droger. We zien de gewassen veranderen en de omgeving wordt bergachtiger. Dit lijkt meer op het Ethiopië dat we ons ervan voorgesteld hadden.
Pas tegen zessen komen we aan in Hawassa. Helaas voelt Gert Jan zich, ondanks het wondermiddel van Haylat, nog steeds niet lekker. Na een bordje gekookte rijst als avondmaaltijd en wat Nederlandse medicijnen, gaat hij vroeg naar bed. Dat geeft mij de gelegenheid om mijn reisverslag bij te werken, de foto’s op de laptop te zetten en alvast een begin te maken met de presentie voor a.s. zaterdag met Dejene en Mascha en ook alvast een begin te maken met het rapport voor Agriterra. Kortom, na een middagje als toerist door Ethiopië getrokken te hebben, moet er ook weer gewerkt worden.
Vrijdag 4 juli
We verlaten het hotel om 08.30 uur en stoppen ergens voor een ontbijt. Daarna bezoeken we een parkje aan het meer van Hawassa. Er zijn apen, we zien diverse soorten vogels en zelfs een visarend. Een mooie en rustgevende plek. Na een half uurtje rondgewandeld te hebben, vertrekken we weer richting Addis Abeba. Als ik het goed begrepen heb een rit van minimaal 5 uur en Haylat heeft gepland om onderweg nog een paar stops te maken. Alleen al voor hetgeen we onderweg zien, is het de moeite waard om gewoon rond te rijden. Op straat zien we een kolonne boeren met hun maisoogst naar de markt rijden om te proberen er een goede prijs voor te krijgen. We komen langs de waterpomp, waar het een drukte van jewelste is. Overal zie je gele jerrycans, op de rug van mensen, op de rug van ezels, op karren met ezels en paarden ervoor… Wat voor ons zo gewoon is (stromend en schoon water) is hier een zeldzaamheid.
Later die ochtend stoppen we nog bij een reservaat waar we struisvogels zien en een paar gazelles spotten. Je kunt merken dat Haylat en Amare trots op hun land zijn. Ze zouden ons het liefst heel Ethiopië laten zien. Later die middag komen we weer in de buurt van Addis Abeba. Ik zal nooit meer klagen over een vroege vrijdagmiddagfile. De files in Nederland zijn niet te vergelijken met de vrijdagmiddagdrukte in Addis Abeba. Overal rijden auto’s, vrachtwagens, tuktuks, brommers en motors. En daar tussendoor wandelen mensen, koeien, geiten en ezels. En terwijl er officieel maar twee rijbanen zijn, trekt niemand zich daar iets van aan en probeert iedereen via het midden van de weg of de bermen aan de zijkanten net iets sneller te zijn dan zijn voorganger. Bedenk daarbij ook nog dat het net flink geregend had, dat de bermen aan de zijkant een en al modder waren en dat daarnaast een diepe sloot lag. Ongelooflijk dat we hier niet meer ongelukken zien.
Aan het einde van de middag arriveren we bij het kantoor van Agriterra. We maken kennis met twee van Haylats collega’s, praten wat bij over onze missie en hoe we Ethiopië ervaren hebben de afgelopen week. Daarna door naar het Wassamarhotel. Gert Jan snakt inmiddels naar een bed en een schoon toilet. Ondanks alle medicijnen heeft hij nog steeds ontzettend last van buikkrampen en koorts. We hopen er maar het beste van. Nog één nachtje slapen en dan gaan we weer richting huis.
Zaterdag 5 juli
Rond 10.30 uur staat de afsluitende bijeenkomst met BWFCU en Agriterra gepland. Na het ontbijt nemen Gert Jan en ik ons verslag tot nu toe nog eens door en bereiden we de presentatie voor. Als Dejene en Mascha arriveren, nemen we de afgelopen week met ze door: wat hebben we allemaal gedaan met de financiële afdeling en welke tips hebben we ze gegeven? Ook nu blijkt weer hoe leergierig ze zijn en dat er ook echt iets gebeurt met onze adviezen. Zowel Mascha als Dejene noteert de belangrijkste dingen die we vertellen en ze bespreken meteen met elkaar wanneer ze wat kunnen implementeren en wiens hulp ze daarbij nodig hebben. Ze wachten hiervoor niet op ons officiële rapport. Aanvullend wil Dejene nog een aantal dingen met ons bespreken, waar hij als manager tegenaan loopt. En ook hieruit blijkt dat het niveau bij BWFCU hoog is. We hebben het met elkaar onder andere over voorraadbeheer, crediteurenbeheer, kasstromen en het verschil tussen fiscale en commerciële balans.
Na afloop van de bespreking hebben we nog een gezamenlijke afsluitende lunch. Om Dejene, Haylat en Amare te bedanken voor de geweldige week die we gehad hebben, overhandigen we ook aan hen houten klompjes met stroopwafels en dropjes. Wij ontvangen van BWFCU een paar zakken koffie. “De lekkerste die er in Afrika te krijgen is”, aldus Dejene. ’s Middags met Amare nog naar de berg Toto voor een overzichtsfoto van Addis Abeba en dan inpakken om weer terug naar huis te gaan.
De vlucht naar huis verloopt prima. Onderweg houdt de piloot ons op de hoogte van de tussenstand Nederland-Costa Rica. En als de overwinning van Nederland een feit is, sluiten we met een gerust hart onze ogen en vallen we in slaap. Nog maar een paar uur en dan worden we door onze partners en kinderen weer opgehaald en kunnen we terug naar huis.
We kijken terug op een geweldige reis, waarin we veel hebben kunnen betekenen. Het is wat ons betreft zeker voor herhaling vatbaar.
