PODA heeft een groot winstpotentieel maar maakt op dit moment verlies. Dat komt omdat er op dit moment maar een kleine hoeveelheid koffie wordt geproduceerd, waarmee alle vaste kosten betaald moeten worden. Maar er is ook goed nieuws: de organisatie staat, er zijn faciliteiten aanwezig zijn (zoals droogplaatsen en een huller machine), er zijn goede medewerkers en PODA kan op de ondersteuning rekenen van een aantal NGO’s. Alle ingrediënten om snel te groeien zijn aanwezig.
In zijn presentatie benadrukt Alfred het belang van toegevoegde waarde. Als deze hoger is dan de kosten die je daarvoor moet maken, dan maak je winst. Omdat er maar een klein aantal kilo’s door de coöperatie gaat, wordt er niet veel winst gemaakt. Starbucks rekent $4 voor een kop koffie, dat komt omgerekend neer op een bedrag van Rp 1.000.000 (€ 66) per kilo bonen! PODA haalt dus slechts een heel klein stukje van deze potentiële winst naar zich toe. Daar staat natuurlijk tegenover dat Starbucks ook waarde toevoegt. Er zijn dingen die PODA kan doen om hun koffie waardevoller te maken. Bijvoorbeeld door ICS te implementeren en om de ‘Geografische Index’ aan te vragen. Ook organic koffie, UTZ of Fair Trade levert extra Rupiahs per kilo op.
Alfred pleit voor een bonus als boeren extra diensten verrichten, bijv. als de koffie aan de eisen voor organic, UTZ of HACCP voldoet. Door de wijziging naar direct lidmaatschap heeft PODA op dit moment slechts iets meer dan 100 directe leden, terwijl er 2.500 koffieboeren in Sidikalang zijn. Het zou dus mogelijk moeten zijn om binnen een jaar 1.000 leden te hebben. Om meer leden te krijgen, moeten de statuten aangepast worden, mét respect voor de huidige stakeholders. In de statuten staat nu al dat alleen natuurlijke personen lid kunnen worden, maar de praktijk is anders. Op dit moment zijn de ruim 100 credit unions de belangrijkste leden. Recent is gestart met het registreren van directe leden. De huidige leden, de credit unions, moeten dus een andere rol krijgen dan ze nu hebben. Nu hebben ze Rp 250 miljoen geïnvesteerd in de coöperatie, een schuld van de coöperatie aan de credit unions. Het wordt wel een uitdaging om de statuten te veranderen, omdat de credit unions bepaalde verwachtingen hebben van de coöperatie. Er zijn credit unions waarvan het merendeel van de leden koffieboer is, maar er zijn er ook waar maar een paar van de leden koffie produceren. De credit unions moeten PODA dus meer tijd geven om zich te herstellen en kapitaal op te bouwen. Als PODA de nieuwe richting goed oppakt, kan de schuld in 2016 aan de credit unions worden voldaan. Tot die tijd heeft PODA de winst zelf nodig. Gisteren is er al overleg geweest tussen Alfred en de notaris: er komt een bepaling dat het merendeel van de productie via de coöperatie verkocht moet worden, om te voorkomen dat leden die maar een paar kilo koffie via de coöperatie verkopen, de dienst uitmaken. Daarnaast komt er een maandelijks dividend, zodat boeren niet tot het einde van het jaar hoeven te wachten. Uiteindelijk streeft PODA naar minimaal 1.000 leden en wordt een ledenraad van 30 leden ingesteld. De coöperatie zal zich nu voornamelijk richten op koffie, maar kan ook andere (organic) producten verkopen. Die mogelijkheid wordt open gehouden, maar de komende twee jaar ligt de focus op koffie.
Er is één groot probleem op dit moment: PODA kan alleen grote hoeveelheden koffie verkopen, als ze in staat zijn die te kopen van de leden. Als PODA nu koffie koopt van een lid, wordt het lid meteen betaald, maar moet PODA nog circa 6 weken op haar geld wachten. Er is dus werkkapitaal nodig. Als de boeren niet direct betaald worden, verkopen ze hun koffie aan een ander. Dit is één van de meest urgente problemen van PODA op dit moment. Voor het werkkapitaal is een banklening nodig, of een ‘soft loan’ van een NGO. Tot slot licht Alfred de mogelijkheden van crowdfunding toe. Dat kennen ze nog niet hier op Sumatra, maar de ogen gaan glimmen als hij het uitlegt. De manager en bestuurders hebben weer vertrouwen in de toekomst, al zullen ze nog hard moeten werken om de doelen te bereiken.
Richard van der Maden vanuit Indonesië. Zie ook Twitter: @rvdmaden.
