Voor Bauke was het de eerste keer dat hij zijn kennis en ervaring gebruikte voor advies aan een Agriterra klant. “Boeiend maar best wel pittig” vat Bauke zijn week samen. “Je hebt natuurlijk vooraf de stukken gelezen maar eenmaal ter plekke is het toch anders: de hitte, het Tanzaniaans Engels en de vreemde culturele en institutionele context zorgen ervoor dat je moeilijk kan inschatten of je inbreng relevant is en of het aankomt; het is zo’n andere wereld!” Gelukkig speelt de in Tanzania gestationeerde bedrijfseconomisch adviseur van Agriterra een belangrijke rol in het vergemakkelijken van de communicatie en om de context te duiden.
De Kilimanjaro Coöperatieve Bank Limited (KCBL) voldoet al tijden niet aan de kapitaaleisen van de centrale bank en heeft ook nog te maken met restricties van diezelfde bank die de verdiencapaciteit beperken. Dankzij eerdere Agriterra bezoeken is duidelijk geworden dat de situatie niet enkel door incidenten is veroorzaakt maar dat het verdienmodel van de bank niet commercieel is en zeker op dit moment onaantrekkelijk is voor investeerders. Ondanks grote betrokkenheid is niet te verwachten dat de leden voor de nodige kapitaalinjectie gaan zorgen omdat die zelf ook niet kapitaalkrachtig genoeg zijn. De hoop was gevestigd op Agriterra die plotsklaps een investeerder uit de hoge hoed zou toveren. Aan die verwachting bij de bank gingen Han en Bauke een eind maken, beter is om op zoek te gaan naar andere scenario’s, voor zowel de korte als lange termijn.
Als geluk bij een ongeluk blijken coöperaties in Tanzania onder zwaar overheidstoezicht te staan. Bestuursleden kunnen zelfs benoemd en gewipt worden door de registrar, de toezichthouder op coöperaties. Een open gesprek met de registrar leverde op dat hij druk gaat uitoefenen op de debiteuren van de bank en lobbyen bij de centrale bank voor wat meer tijd. Mogelijk kan de overheid ook nog een garantie afgeven of zelfs een zachte overbruggingskrediet verstrekken. Voor de korte termijn bieden deze maatregelen de bank tijd om noodzakelijke hervormingen door te voeren, al dan niet met Agriterra advies. Met een nieuw bestuur zijn er al stappen gezet en het management is ook leergierig naar bijvoorbeeld customer focus strategy en KPI’s (kritische prestatie indicatoren).
Al met al een enerverende adviesreis waarin ook duidelijk is geworden dat bestuur en management bereid zijn, en de noodzaak inzien, tot veranderen. Ondersteuning bij die noodzakelijke verandering is wel een vereiste omdat er kennis en capaciteit ontbreekt om die verandering naar winstgevendheid op eigen kracht te maken. Daarom zijn in het stappenplan rollen toebedeeld aan de bank en haar leden, de Tanzaniaanse overheid en Agriterra.
Er ligt dus een grote klus op de stapel, bij een boeiende klant waar Nederlandse ervaring en expertise in coöperatief bankieren het verschil kan gaan maken.
Alex Danissen, bedrijfseconomisch adviseur Agriterra in Tanzania
