Praktische inzichten
De enige dame in het gezelschap, Martha Woruchu Kibia van Ndumberi Dairy, kiest haar woorden zorgvuldig. Niet alleen vond ze de bezoeken aan diverse Nederlandse melkveebedrijven en coöperaties uiterst interessant, maar het was ook heel verrijkend om hierover te spreken met haar Keniaanse vakgenoten. Mevrouw Kibia: “We hebben iedere avond nog lang nagepraat in het hotel. Veel mensen ontmoette ik voor het eerst en het bezoek vormde een uitgelezen kans om te reflecteren op de omstandigheden waarin onze coöperaties zich bevinden en onze uiteenlopende benaderingen.”
Al voor haar vertrek naar Nederland, had Martha Kibia een duidelijk doel voor ogen: “We zijn melkproducenten, dus onze belangrijkste zorg is het verbeteren van het voer voor ons vee. Ik denk dat we ons moeten richten op een verbetering van de kuilvoer productie en in de afgelopen week heb ik hier goede ideeën voor opgedaan.”
John Mbuthia van Kieni Dairy heeft dezelfde praktische benadering en noemt het verbeteren van de fokmethoden als belangrijkste prioriteit van zijn coöperatie. “Hoe krijgen de Nederlanders hun vee in zo’n goede staat? Ik wilde daarvan leren en het thuis op dezelfde manier gaan aanpakken.”
Goed bestuur
Naast de praktische adviezen die de Kenianen tijdens de studiereis hebben opgedaan, draaide het om het verbeteren van economische activiteiten en goed bestuur binnen coöperaties. Deze thema’s vonden de deelnemers zeer nuttig. John Mbutia: “Kieni Dairy is recent voor meerdere organisatorische uitdagingen komen te staan. De coöperatie heeft met de beste bedoelingen een bedrijf in zuivelproducten opgericht. Dit heeft echter een stroom aan geruchten en verdenkingen op gang gebracht. We zijn hierdoor bijna het vertrouwen van onze leden kwijtgeraakt en we hebben erg ons best moeten doen dit terug te winnen. Dit lijkt te gaan lukken, door de leden te betrekken in de besluitvorming binnen het bedrijf. Juist dit soort situaties hebben we de afgelopen week besproken. Mijn coöperatie gaat nu bijvoorbeeld, naast de verandering in de manier waarop het bedrijf en de coöperatie geleid worden, ook de rechtsvorm van het bedrijf veranderen.”
Eustache Kamunde van Meru Central Dairy haalt een ander voorbeeld aan van ‘goed bestuur’. Tijdens het bezoek van de groep aan FrieslandCampina, werd verteld hoe één van de bestuursleden zich had teruggetrokken toen duidelijk werd dat er belangenverstrengeling zou kunnen gaan optreden tussen haar bestuurlijke- en zakelijke activiteiten.
Wie de jeugd heeft...
Als het gaat om toekomstverwachtingen dan noemen de meeste Keniaanse bestuurders het vergroten van de participatie van jongeren als een speerpunt. Gedurende het werkbezoek is dit thema regelmatig aan de orde gekomen. Het vormen van een jongerenraad is vaak geopperd als een manier om jongeren te betrekken. “Ook wij willen meer betrokkenheid creëren onder jonge mensen. Maar dit zal geleidelijk moeten gebeuren”, aldus Charles N. Mau, van Kiambaa Dairy. Hij vervolgt: “Ik zie een belangrijke rol weggelegd voor de jeugd, met hun enthousiasme en nieuwe ideeën. Tijdens een van de bezoeken deze week aan een familiebedrijf, leidde de zoon ons rond en hij deed dat met zoveel passie. Dat zal me bijblijven. Uiteindelijk draait het binnen het coöperatieve wezen net als in de zakenwereld om de juiste structuren, maar zijn de mensen bepalend voor de groei.
Diverse benaderingen, hetzelfde doel
De Keniaanse bestuurders hebben uiteenlopende achtergronden en benaderingen. David Muhika Mutahi, van de cooperatie Mukurwe-ini, is een rasondernemer. “Ik heb de coöperatie meer dan twintig jaar geleden opgericht. We konden nergens naar toe met onze melk en andere boeren hadden hetzelfde probleem. Dus besloot ik hiermee te starten.”
Vandaag de dag haalt de cooperatie een dagelijkse hoeveelheid van 40.000 liter melk op, een groot volume voor Keniaanse begrippen.
Duurzaam groeien
Uit de verhalen blijkt eens te meer dat het niet eenvoudig is een coöperatie te runnen met rendabele activiteiten en toekomstperspectief, ook op lange termijn. De deelnemers zien echter een uitdaging in elk probleem wat ze tegenkomen – of dit nu ligt in interne of externe factoren; op organisatorisch of financieel vlak of wanneer het om personeelszaken gaat. En mettertijd beginnen dromen werkelijkheid te worden voor de cooperaties. In de woorden van de heer Mutahi: “Het succes van een coöperatie ligt in loyaliteit, vertrouwen en het hebben van een consistent verhaal. Om te groeien moet je organisatie vaak veranderen; zich aanpassen, maar je moet altijd een betrouwbare partner blijven voor je leden.”
Gea Helms
Agriterra nieuwsredactie
