Zaterdagochtend 8 november ’14 ben ik geland op het Kenyatta vliegveld in Nairobi. Door de verkeersdrukte kwam ik vervolgens een uur te laat voor de afspraak met de heer Mutua van Rabobank en de heer Chepkwony van Agriterra bij de spaar- en kredietclub van boerenorganisatie Kiambaa. Gelukkig komt het in Afrika vaker voor dat mensen te laat komen, dus was dit niet zo erg.
Tijdens de bijeenkomst spraken we over financieringsmogelijkheden, hoe Rabobank hier tegen aan kijkt en hoe Kiambaa opereert als spaar- en kredietcoöperatie (sacco). We focussen ons vooral op inkomen genererende leningen, hoewel ze in Kenia ook veel leningen voor educatie van kinderen doen en nood leningen. Op zich is dit natuurlijk goed, alleen levert dat geen cash flow voor de coöperatie en haar leden op. We spreken af dat Mutua een keer op bezoek gaat bij verschillende boeren van Kiambaa en dat de coöperatie verder werkt aan de business case.
De volgende dag rijden we met een chauffeur van SNV, Francis, naar Naivasha. Hij is een ervaren bestuurder voor wie moeilijke wegen geen probleem zijn. Ondertussen vertelt hij veel over Kenia. Bijvoorbeeld hoe de Chinezen een weg van Mombassa in Kenia tot Oeganda financieren en dat de infrastructuur in Kenia een probleem is.
In Naivasha ga ik naar de volgende coöperatie, Aberdare. Aberdare ligt hoog en het is er meestal koud en bewolkt, in tegenstelling tot andere delen van Kenia. Samen met de staf en bestuurders van Aberdare en met Wilfred Chepkwony van Agriterra beginnen we de bijeenkomst. Na een introductie begin ik mijn verhaal over early warning signals. Welke externe en interne factoren beïnvloeden de business van de farmer? Wat hier in Kenia vooral ontbreekt, is dat ze pas actie nemen als de rente of aflossing niet meer betaald wordt. Maar ze moeten in een veel eerder stadium actief worden en reageren op signalen. Dit betekent je klant kennen en acteren op tekenen zoals onverwachte transacties op de rekeningen. Na de lunch gaan we aan de slag met een liquiditeitsprognose. De aanwezigen zijn hier niet mee bekend, maar het is van belang om te weten of een boer in de toekomst aan zijn verplichtingen kan voldoen. Na enig tegensputteren, gaan de medewerkers en bestuurders het zelf uitproberen met Excel. En ze vonden het nog leuk ook.
De tweede dag behandelen we de lening aanvraag, wat voor punten zijn hierin van belang en wat voor soort leningen verstrek je. De focus moet liggen op leningen die voor inkomsten genereren. ’s Middags spreken we over kritieke succesfactoren in Nederland voor een boer. De aanwezigen zijn verbaasd te horen hoe wij het in Nederland doen. Imago als kritische succesfactor? Dat is een lange weg voor hen. Vervolgens gaan ze zelf aan het werk om succesfactoren en indicatoren voor Kenia te bedenken. Dit kost enige moeite, maar het geeft uiteindelijk wel inzicht hoe de positie van de boer in de keten is. Ze hebben geen marktmacht. Ze zijn afhankelijk van Brookside (marktleider op het gebied van zuivel). De melkprijs is de grote variabele, ook wordt er veel melk afgekeurd. Kortom er dient nog veel te veranderen in de keten. We eindigen de sessie met een wrap up en de onvermijdelijke groepsfoto. Op naar de volgende spaar- en kredietcoöperatie, Wakulima.
Madelon Pfeiffer, vanuit Naivasha in Kenia
