Afgelopen twee weken ben ik op bezoek geweest bij een aantal van de coöperaties die Agriterra in Indonesië ondersteunt. Eentje daarvan is KPSP Saluyu, een kleine zuivelcoöperatie in Kuningan, West-Java die de melk collecteert van hun ongeveer 500 leden en levert aan de fabriek van Frisian Flag Indonesia in Jakarta, de Indonesische tak van FrieslandCampina. Samen hebben we teruggeblikt op 2015 en nieuwe plannen gemaakt voor 2016.
In maart 2015 heeft collega Agnes Janszen samen met Pierre Berntsen, Directeur Agrarische Bedrijven bij ABN AMRO, daar een company assessment gedaan, waarna we samen met Saluyu en onze Agripool experts aan de slag zijn gegaan om de organisatie te verbeteren. Na nog geen jaar samenwerking kunnen we concluderen dat de coöperatie inmiddels goede stappen vooruit heeft gemaakt en boven verwachting heeft gepresteerd.
De ambitie van de coöperatie was om te groeien van 6.000 kg melk per dag naar 10.000 kg in 2017, door meer koeien per boer en door de productie per koe te verbeteren, onder meer door beter krachtvoer wat de coöperatie zelf gaat produceren. Deze doelstelling blijkt nu na 9 maanden al bijna gehaald, de coöperatie zit al boven de 9.000 liter per dag. Na de company assessment is met hulp twee Agripoolers een strategisch plan opgesteld, waarin duidelijk de koers voor de komende 5 jaar is vastgesteld. Met die doelen voor ogen, heeft Saluyu succesvol een lening bij de Rabobank aangevraagd van 3,3 miljard rupiah, ongeveer 200.000 euro, om boeren leningen te verstrekken om extra koeien te kunnen kopen, het krachtvoer te verbeteren en biogasproductie te starten. Met deze lening hebben de leden van Saluyu intussen al meer dan 100 extra koeien kunnen aanschaffen, de verbetering van het voer is gestart, net als de voorbereidingen voor de biogasproductie. De ondersteuning van Agriterra en de lening van Rabobank zijn niet onopgemerkt gebleven en wekken vertrouwen in de omgeving van Saluyu. De lokale bank in Kuningan en private investeerders vroegen zich af wie toch die ‘bule’ (= buitenlanders) waren die regelmatig op bezoek kwamen, en bleken bereid om een aanvullende lening te verstrekken van 600.000.000 om nog meer koeien te kunnen aanschaffen.
Ook niet-leden lijken hun weg naar Saluyu te vinden: vanwege de goede diensten, technisch advies en bovenal een transparante melkprijs, hebben zich recent tientallen nieuwe melkveehouders aangesloten, en hebben nog meer boeren interesse getoond om hun melk aan Saluyu te leveren. De coöperatie heeft volop plannen en ambities: zo hebben ze onlangs een nieuwe truck en tankoplegger aangeschaft om meer melk tegelijk naar Jakarta te kunnen vervoeren. Ook hiervoor zijn ze erin geslaagd financiering voor vier jaar af te sluiten tegen slechts 6,5% rente. Verder worden er dit jaar nog twee nieuwe koelunits aangeschaft, waaraan ook een lokale overheid een bijdrage aan levert.
En zo kan ook een kleine coöperatie met wat hulp van buitenaf grote stappen zetten. Vertrouwen is daarbij van belang. Niet alleen van de omgeving, maar vooral ook van de leden. Omdat Saluyu ook de adviezen van de Agripoolers heeft opgevolgd, gaan we ook dit jaar weer samen met hen verder werken. Onder andere de mogelijkheden onderzoeken om ‘internal capitalsation’ (ledenfinanciering) te vergroten, iets wat in Indonesië nog niet zo vanzelfsprekend is. En ook daar komt het vertrouwen weer om de hoek kijken. Zoals coöperatie goeroe Gert van Dijk het ooit mooi verwoordde: de definitie van coöperatie is ‘gestold vertrouwen’.
27/1/2016 Richard van der Maden
Twitter: @rvdmaden
