Lid van een nieuwe familie in Ivoorkust
06-06-2019
Jan Raes, Sustainability Advisor van ABN AMRO Strategy & Sustainability ging begin mei in het kader van een samenwerking tussen Agriterra en ABN AMRO naar Abengourou in Ivoorkust. Deze plaats ligt op iets minder dan 300 kilometer van Abidjan, de economische hoofdstad van Ivoorkust. Ivoorkust is de wereldleider op gebied van cacao, gerekend in jaarlijkse tonnage. Abengourou bevindt zich op minder dan 100 kilometer van de grens met buurland Ghana, ook een cacao-gigant.
Jan schreef een blog over zijn ervaringen in Ivoorkust.
“Omdat ik Frans spreek, is Ivoorkust een land waar ik vlot kan werken met de klanten van Agriterra. Bijna niemand spreekt hier Engels, maar men spreekt wel heel goed Frans. Ik kwam een Westerse dame tegen die daarvan schrok: “Oei, ze spreken hier geen Engels.” Inderdaad, die landen bestaan!
Ik was te gast bij twee verschillende cacao, koffie en rubber producerende coöperaties met respectievelijk 2000 en 500 leden. De ene coöperatie was al wat professioneler dan de andere. Mijn doel was om samen met de klant een advies te ontwikkelen, waar ze samen met Agriterra verder konden aan werken de volgende jaren. In mijn geval ging het om coaching activiteiten / auditwerkzaamheden rond financiële administratie, leningen aan leden, spaarplannen, goed bestuur / governance, communicatie met de leden en het maken van een SWOT-analyse voor deze aspecten.
Nu had ik al een week meegelopen met onze kredietspecialisten die o.a. cacao en koffie financieren. Ook volg ik het succes van ons ‘impact banking team’ dat de ‘sustainable farmer loans’ in de markt zet. Kortom, dit onderwerp linkt aan wat ABN AMRO voor bepaalde klanten doet.
Het leven in West-Afrika
Het was sowieso leerzaam om in West-Afrika te zijn, waar malaria nog steeds doodsoorzaak nummer 1 is voor de lokale bevolking. Je ziet dat West-Afrika een enorme dynamiek heeft. Het land is bezig om zich te ontworstelen aan de armoede, en dit voor steeds grotere delen van de bevolking. Er is zelfs voorzichtig een middenklasse aan het ontstaan, maar banen zijn nog steeds zeer schaars. Ik heb er heel veel impressies opgedaan door straatinterviews en vergaderingen te doen met gewone mensen en professionals: van security guards, taxichauffeurs, schoenlappers, ambtenaren en winkeliers tot agrarische consultants, boeren, pesticideproducenten, bankdirecteurs en duurzaamheidsmedewerkers van Westerse bedrijven.
De waardeketen
Ik heb nu in de praktijk alle onderdelen van de waardeketen van onze ABN AMRO cacao- en rubberklanten kunnen zien.
- Van jonge boom tot volgroeide vruchtdragende of rubberproducerende boom op de plantage.
- Van oogst van de cacaovrucht tot fermentatie, drogen en verpakken in zakken (maximaal 8% vocht), tevens het verzamelen van het rubber.
- Het keuren van de opbrengst, het maatnemen en tellen, het bepalen van de kwaliteit en controleren
- Het afrekenen in cash (750 CFA per kilo rauwe cacao) en de rol van de Conseil Café et Cacao (CCC) in het prijsbeleid en wat ze hiervoor aan de boer teruggeven.
- Het maken van de cacaomassa, poeder en boter van de cacaoboon.
Als kers op de taart heb ik ook de enige grootschalige chocoladefabriek van een Frans chocolademerk in Ivoorkust bezocht. Mijn dochter was zeer jaloers, omdat het bezoeken van een chocoladefabriek op haar bucketlist staat.
Advies voor de Agriterra klant
In samenwerking met Jean Patrick Memel, lokaal agronoom uit Ivoorkust, heb ik een rapport geschreven voor Agriterra. Ik merk dat ik dankzij mijn Frans goed over de grenzen heen kon communiceren. Wat ook hielp, was dat ik razend nieuwsgierig ben naar hoe het allemaal werkt en ik stelde veel open vragen. Die betrokkenheid en tevens mijn geduld zorgde ervoor dat er een goeie chemie ontstond met de directie en de leden van de coöperatie. Het doel was om in een beperkte hoeveelheid tijd de belangrijkste issues te benoemen. Die issues hebben we uitgewerkt in een geschreven advies richting Agriterra.
Dit zijn de punten waaraan Agriterra verder kan werken met haar klant:
- Opstarten composteringsactiviteiten om te zijner tijd de BIO-certificering te behalen op een deel van de cacaoproductie.
- Het bankabel maken van de leden door spaarprogramma's, wetende dat minder dan 50 leden (getal nader te onderzoeken) van de huidige coöperatie bankrekeningen of digitaal geld (zoals orange of MTN money) hebben
- Verbeteren van de communicatie betreffende de strategische investeringsbeslissingen richting de 2000 leden. Nu loopt dat vaak spaak bij de eerste schakel: de afgevaardigde.
Als er nog andere coöperaties zijn die dit soort dienstverlening wensen, dan is het wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar.
Tot slot wil ik nog de uitstekende rol van Agriterra's bedrijfsadviseur Wil Wijtsma benoemen. Hij speelde een cruciale coördinerende rol in dit verhaal in Ivoorkust. Zonder hem was dit alles niet gelukt. "
Jan Raes
