In Rwanda werd tot voor kort hoge en ongelijke belasting geheven over het landgebruik van rijstboeren. De belasting werd vastgesteld door de districtsraden en verschilde per district. UCORIBU, een unie van rijstcoöperaties en klant van Agriterra, was bezorgd over deze inconsistente en soms erg hoge belasting in de drie districten waar de unie actief is.
UCORIBU is in mei 2019 door Agriterra opgeleid in de FACT-methodologie. FACT (Farmers Advocacy and Consultation Tool) is een methodiek om de belangen van boeren helder te krijgen, te systematiseren en om te zetten in concrete (beleids)voorstellen voor overleg met beleidsmakers. Bijvoorbeeld op het gebied van prijsstelling, fiscale wetgeving of ruimtelijke ordening.
De gemiddelde jaarlijkse belasting ging van 60 euro naar 4 euro per hectare
De belasting over het landgebruik van de rijstboeren in de drie districten van UCORIBU varieerde van ongeveer 40 euro in het ene district tot ongeveer 120 euro in het andere. Door onderzoek te doen onder de leden wist UCORIBU het probleem snel concreet te maken en kon het de theorie van FACT meteen in praktijk brengen.
De unie lobbyde in eerste instantie vooral voor haar eigen 13.000 leden, die op 3000 hectare rijst verbouwen. De belastingkwestie bleek echter een landelijke zorg voor alle boeren die rijst produceren op land van de overheid (naar schatting 14.000 hectare).
UCORIBU legde de belastingkwestie voor aan de districtsambtenaren van het hoofdkantoor in Gisagara, maar het bleek buiten de reikwijdte van het district te vallen. Daarop stapte UCORIBU naar de nationale federatie van rijstboeren in Rwanda. Zij stemden ermee in om het samen op een hoger niveau te brengen.
De federatie besprak het punt met alle ministeries die betrokken waren bij de rijstsector, inclusief het ministerie van Landbouw en het ministerie van Handel en Commercie, maar zonder resultaat. Daarna kwam het onderwerp aan de orde tijdens het interdepartementale overleg ‘National Government Retreat’. De president van Rwanda, ook voorzitter van dit overleg, verzocht de premier om alle betrokken partijen bij elkaar te brengen om het probleem snel op te lossen.
Een paar dagen later richtte de premier een team op om de wetten en overheidsinstructies met betrekking tot de landbelasting te bestuderen. Men ontdekte dat er een bestaand presidentieel bevel bestond dat dergelijke belasting niet hoger mag zijn dan 4 euro. Besloten werd om dit bedrag landelijk te hanteren. Vanaf die dag geldt in ieder district dezelfde belasting. De gemiddelde jaarlijkse belasting was landelijk ongeveer 60 euro per hectare en is nu verlaagd naar 4 euro. De leden van UCORIBU die gezamenlijk 3000 hectare exploiteren, besparen door dit besluit per jaar ongeveer 168.000 euro. Om de impact op nationaal niveau te meten: Rwandese rijstboeren besparen ongeveer 784.000 euro per jaar. Dit toont de kracht en impact van goede lobby!
