Nepal, het dak van de wereld, is een prachtig land. Van de tien hoogste bergen ter wereld liggen er acht in Nepal, waaronder de allerhoogste: de Mount Everest. Vanuit het vliegtuig zijn de besneeuwde toppen van de Himalaya goed te zien. Een schril contrast met het laagland van Nepal, de Terai, een strook van ongeveer 50 kilometer breed tegen de grens met India. Zo’n 20% daarvan is bruikbaar voor de landbouwsector.
Landbouw
Nepal, vier keer zo groot als Nederland en ongeveer 27 miljoen inwoners, is één van de armste landen ter wereld. Het is dan ook niet verrassend dat landbouw de belangrijkste activiteit in Nepal is, bijna 80% van de bevolking is werkzaam in deze sector, die zorgt voor ongeveer 40% van het BNP.
Landbouworganisaties
Agriterra is al 8 jaar actief in Nepal. Dat beperkte zich tot nu toe aan het bevorderen van boerenondernemerschap en belangenbehartiging in samenwerking met twee landbouworganisaties, te weten NACCFL (Nepal Agriculture Cooperative Central Federation Limited) en CTCF (Central Tea Cooperative Federation). Omdat Nepal één van de landen is die geselecteerd is voor het Azië-programma, hebben we besloten om te onderzoeken of we ook boergenoteerde coöperaties kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling.
Coöperaties
De afgelopen 10 jaar is het aantal coöperaties in Nepal meer dan verviervoudigd. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal met 5,6% gestegen tot ruim 31.000. Het merendeel daarvan is te vinden in Centraal- en Oost-Nepal. De meeste coöperaties in Nepal zijn oorspronkelijk opgericht als spaar- en kredietcoöperaties, die voornamelijk door vrouwen gerund worden. Wekelijks wordt er geld ingelegd, waarmee leningen bij boeren worden uitgezet. Sommige van deze coöperaties ontwikkelen zich verder en starten business-activiteiten op.
Verkenning
Vorige week hebben Agriterra relatiebeheerders Bertken de Leede en Richard van der Maden een aantal van deze coöperaties bezocht om te bezien of een samenwerking met Agriterra hun leden verder zou kunnen helpen. Vooraf hadden we met hulp van de landbouworganisaties de meest kansrijke coöperaties in kaart gebracht en ze hadden zelf ook gegevens aangeleverd. Op basis daarvan is een voorselectie gemaakt en een ‘scoping’ gedaan: een kort bezoek waarin we kennismaken met de coöperatie, maar ook uitleggen hoe de agribusiness aanpak van Agriterra werkt: met een minimale financiële bijdrage, maar vooral export van kennis uit de Nederlandse agrarische en coöperatieve sector, ondersteuning bieden op het vlak van financieel management, governance en de verdere doorontwikkeling van hun businessplannen.
Openheid
Dat leverde een aantal mooie matches op: coöperaties die al business activiteiten voor hun leden hadden opgestart, maar bij de realisatie van hun plannen nog wel wat hulp konden gebruiken. Bij een aantal coöperaties zagen we de ogen van bestuur en managers glimmen toen we onze aanpak uit de doeken deden. Een actieve en ondernemende instelling en bereidheid om openheid van zaken te geven zijn voor ons van belang. Dat lieten sommige coöperaties zich geen twee keer zeggen: de benodigde documenten (statuten, jaarverslag, etc) werden soms al meteen uit de kast getrokken of de volgende dag bij ons hotel bezorgd.
Kansrijke coöperaties
Op onze shortlist staan onder andere een zuivelcoöperatie met 25.000 boeren die direct of indirect (via één van de aangesloten primaire coöperaties) betrokken zijn bij de coöperatie, die 20.000 liter melk per dag verwerkt in een eigen fabriek. Bij hun geplande uitbreiding tot 50.000 liter per dag komen de adviezen van Agriterra goed van pas. Paddenstoelencoöperatie Bambalu, die we bezochten op hun zesde verjaardag, heeft 2.600 leden, waarvan 800 paddenstoelen produceren, maken gebruik van de kansen in de markt: de vraag naar paddenstoelen is driemaal zo hoog als het huidige aanbod. Naast de producten van hun leden, wil de coöperatie ook zelf gaan investeren in 6 teeltruimtes. In Oost-Nepal troffen we een theefabriek, in handen van een coöperatie met 1.900 leden, waarvan 400 nu hun thee leveren. Hoewel de capaciteit van de fabriek maar voor 70% wordt benut, dacht men al over uitbreiden. Het ontbreekt de theeproducenten echter aan goede vermarkting van de thee: de voorraad thee was enorm en van een label of merk was nog geen sprake.
Conclusie
Zomaar wat voorbeelden van uitdagingen die Nepal te bieden heeft, en waar Agriterra een waardevolle bijdrage aan kan leveren. De conclusie van ons korte bezoek was dan ook dat de boergenoteerde aanpak zeker kansen biedt in Nepal. Met een koffer vol documenten van verschillende coöperaties, zijn de eerste company assessments (de volgende stap in de samenwerking) al ingepland vanuit Nepal. Wordt vervolgd!
Richard van der Maden (@rvdmaden)
