Meru Central Dairy Union is een boergenoteerd bedrijf met zo’n 10.000 leden melkveehouders. De fabriek staat in de provinciestad Meru, gelegen in centraal Kenia aan de voet van Mount Kenya. In 2010 stond de strategie van Agriterra voor ondersteuning aan boergenoteerde bedrijven nog in de stijgers. Jan Drenthen, senior project manager bij FrieslandCampina en Cees van Rij, Agriterra deskundige bezochten gedurende twee weken verschillende zuivelcoöperaties die mogelijk interesse zouden hebben in bedrijfsadviesdiensten van Agriterra. Meru Central Dairy Union is een van de coöperaties waar een bezoek aan is gebracht.
Meru Central is een van de weinige coöperaties met een heuse zuivelfabriek en bekend van het merk “Mount Kenya”. Na aankomst bij de fabriek zakte de moed tot een dieptepunt. Oude aftandse machines, zwak bestuur, geen directeur en een enorme schuld uit een duister verleden op de balans gaven de indruk dat er geen redden meer aan was. De melkaanvoer was meer dan gehalveerd en ingezakt naar zo’n 20.000 kg/dag, de ledenbetrokkenheid was tot onder het nulpunt gedaald en het personeel was tot op het bot gedemotiveerd. Het achterstallig onderhoud in de fabriek was enorm.
Naar schatting van de toenmalige voorzitter zou een investering van EUR 1,6 M nodig zijn om de fabriek te moderniseren. Echter, het was onbekend wie deze financiële last op zich zou willen/moeten nemen. De uitdagingen waren talloos en toch had Agriterra besloten Meru Central niet te selecteren als klant. De reden daarvoor was met name het gebrek aan gevoel voor urgentie bij bestuur en management. Zij maakten zich blijkbaar niet druk, dus waarom zou Agriterra dat wel moeten doen? De aanbeveling in het missierapport sprak ook klare taal: “Seek possibilities to liquidate the company while preventing any damage to affiliated societies”. Daar kon in ieder geval geen misverstand over ontstaan!
Gelukkig voor Meru en de boeren heeft de toekomst ons ongelijk bewezen. Zoals in dit geval is bewezen, kan het ook een positief gevolg hebben. In 2011 werd een nieuw en daadkrachtig bestuur gekozen. Lang leve het boerenverstand! Het eerste besluit dat genomen werd, was het in gang zetten van een ‘turn-around’ door het aantrekken van een gekwalificeerde directeur met de capaciteiten om de coöperatie aan haar eigen haren uit het moeras te trekken. Nu, in 2014 draait de fabriek op volle toeren. De schuld is geherstructureerd en met een lening van Cooperative Bank zijn de oude machines grotendeels vervangen door nieuwe productielijnen voor langhoudbare melk en momenteel (mei 2014) verwerkt Meru Central dagelijks zo’n 80.000 kg melk, een groei van maar liefst 147% t.o.v. dezelfde periode vorig jaar.
Wat maakte het verschil? Ontegenzeggelijk hebben de visie van het bestuur, maar vooral de kennis en daadkracht van de directeur een doorslaggevende rol gespeeld. De leden hebben het vertrouwen terug in de coöperatie en Meru Central staat bij de consumenten weer op de kaart als de organisatie van de lekkere “Mount Kenya” -zuivel. Groei heeft ook nieuwe uitdagingen: hoe om te gaan met de enorme schommelingen in aanbod? De aanvoer van melk, kent als gevolg van seizoensinvloeden (natte en droge tijd) een enorme fluctuering. Daarnaast werden uitdagingen op het gebied van vraag en aanbod, belang van veilig voedsel en onstuimige groei van cashflow en de 'badkuip' van rente en afschrijving benoemd als aandachtsgebied in de company assessment die werd uitgevoerd door een deskundigenteam van FrieslandCampina. De uitkomsten hiervan bepalen sinds 2013 de richting van de advisering aan en samenwerking met Meru Central.
Op dit moment wordt een nieuwe marketingstrategie ontwikkeld. In samenwerking met SNV wordt gewerkt aan een betere voorlichting aan leden-melkveehouders. Ook wordt met trainingen en stages flink geïnvesteerd in het versterken van het financieel management zodat de fabriek efficiënt en transparant wordt gerund. Praktijkdeskundigen Tjardy van Wieringen en Jan Witvoet van FrieslandCampina hebben een productie- en fabriekscan uitgevoerd om te kijken waar kostenreducties meer efficiëntie en lagere overheadkosten zijn te realiseren. Daar worden de boeren beter van.
Het is prachtig om te zien dat ook bij een boergenoteerd bedrijf als Meru Central ondernemerschap leidend is en loont! Kwaliteit van toezicht en bestuur is daarbij allesbepalend. Dat geldt in feite voor alle bedrijven, boergenoteerd of niet. Zij benoemen en ontslaan het management, kiezen de strategie en controleren voortgang en financieel resultaat. De les die hieruit geleerd kan worden: als Agriterra blijven investeren in kwaliteit van bestuur. Achteraf bekeken zat het bedrijf ten tijde van het bezoek in 2010 op het dieptepunt. Alle credits dus aan het bestuur, de medewerkers en de leden van Meru Central voor het realiseren van de ommekeer. Het is mooi om als Agriterra samen met medewerkers van FrieslandCampina een bijdrage te leveren aan de realisatie van de groeiambities van dit mooie boergenoteerde bedrijf. Dit is de essentie van ons werk: samenwerking van coöperatie tot coöperatie!
