Eerste bezoek van zes dagen
In mei 2014 verkent dierenarts Joost Snoep, samen met een vertegenwoordiger van CRV, de situatie. Ze spreken met bestuurders, diergeneeskundigen, inseminatoren, voorlichters en boeren. Deze hebben kleine stukjes grond (ca.1 ha) waarop zij maïs en aardappels telen en 1 of 2 melkkoeien houden, Holstein-Friesian of Ayrshire met wat jongvee. Bij de bedrijfsbezoeken valt de zeer matige voedingstoestand van de koeien op en de achtergebleven ontwikkeling van het jongvee, met als gevolg een lage melkproductie (gemiddeld 7 liter per dag) en een lage vruchtbaarheid. Dit komt doordat er te weinig ruwvoer (gras, maïsstoppel en oogstresten) is voor het vee, zeker in het droge seizoen. En krachtvoer is duur. De bedrijfsproduktie kan sterk verbeterd worden door minder vee te houden. De reden om (te) veel vee aan te houden is dit als kapitaal te hebben voor medicijnen, schoolgeld, bruiloftsfeest, enz. Er zijn weinig zichtbaar zieke dieren, maar vrijwel al het vee heeft teken ondanks de (juiste?) bestrijding hiervan. Teken brengen allerlei ziekten over, dus er zijn waarschijnlijk veel niet direct waarneembare (besmettelijke) ziekten aanwezig. Voor gedegen onderzoek hiernaar zijn er nog geen mogelijkheden. Ook worden de mogelijke dekinfecties besproken door het gebruik van (gemeenschappelijke) stieren. Jammer is dat het gebruik van KI is afgenomen de laatste jaren door het wegvallen van een overheidssubsidie, maar Mumberes propageert heel duidelijk het gebruik van KI. De keuze van sperma voor potentiëel hoge melkproduktie is erg populair, terwijl vooral overerfelijk betere vruchtbaarheid, levensduur en robuustheid van belang zijn. Het wisselen van gedachten met de boeren gaat goed met hulp hierbij van veterinaire veldwerkers en inseminatoren. Joost toont hen ter plekke verschillende onderzoekstechnieken, bijvoorbeeld naar uitblijven van drachtigheid, en geeft veel praktische instructies. Hij ziet dat op vrijwel alle bedrijven eenvoudige voorlichting direct nut zal hebben. Met name op het gebied van voeding, huisvesting, kalveropfok, behandel- en vaccinatieschema’s en reproductie. Hij demonstreert een eenvoudige test om uierontsteking op te sporen, en wijst op de juiste dosering van medicijnen en ontwormingsmiddelen. Bij de veehouders die Napier-gras op stal (bij)voeren is het van groot belang om dit gras in een jong stadium te oogsten, wanneer de voederwaarde en verteerbaarheid nog hoog zijn.
Advies
De door Joost speciaal meegenomen beamerprojector komt op de eindbijeenkomst zeer goed van pas. Hij toont zijn foto’s van opvallende waarnemingen bij bedrijfsbezoeken en sheets met zijn adviesgedachten. De projectie vindt plaats op een laken, opgehangen in de Mumberes-schuur. De belangstelling is groot en de discussie spontaan, levendig en instructief voor alle betrokkenen: bestuur, boeren, voorlichters en Joost. Aan de orde komen: de hierboven genoemde punten, het belang van een praktische voorlichting op demonstratiebedrijven van alle aspecten van het houden van melkkoeien en het verstrekken van tekeningen (met afmetingen) voor eenvoudige huisvesting. Geschreven informatie komt niet altijd tot zijn recht door het gebrekkige leesniveau of ongeletterdheid. De veterinaire veldwerkers en voorlichters dienen vaker praktische bijscholing en stages te volgen, zodat zij met overtuiging goede up-to-date adviezen kunnen geven. De efficiëntie en kwaliteit van de KI-service kan beter georganiseerd worden. Ook de van dier op mens overdraagbare ziekten en residuen in melk en vlees verdienen aandacht. Joost sluit af door te benadrukken dat alle punten van belang zijn, maar dat de aanpak ervan langetermijndenken en planning vereist en inzet van deskundige mankracht.
Toekomst
Bestuursleden van Mumberes zijn begin juli in Nederland geweest. Met hen hebben Joost en vertegenwoordigers van Agriterra verdere ondersteuning door Agriterra besproken. Het plan hoe, wanneer en met welke punten te beginnen is nu gereed. Joost zelf is enthousiast om trainingen en cursussen te geven aan de voorlichters en met hen te zorgen voor de upgrading van de vijf modelbedrijven, dit als een uitgebreide praktijkoefening.
Heko Köster
Agriterra nieuwsredactie
