Heleen vertelt:
“Na aankomst ben ik direct samen met mensen van federaties naar district Dhading gereden. Een provincie in het middelgebergte, 4 uur rijden van Kathmandu. Ik was gevraagd adviezen te geven over het verbouwen van groenten. We zijn daarom de bergen in getrokken en hebben een heleboel boeren (meestal boerinnen) georganiseerd in groepen bezocht.
En wat zijn de mensen daar gastvrij en hartelijk. Overal werden we opgewacht en werden bloemkransen omgehangen (zie foto). Er is veel interesse in biologische landbouw, omdat dit de productiekosten laag houdt en beter is voor mens en omgeving. Ik heb groepen vrouwen ontmoet die met elkaar kleine proefveldjes aanleggen om biologische methoden te testen en om te laten zien dat biologische landbouw succesvol is, onder begeleiding van de landbouworganisatie. Ze werken met het concept Farmer field schools: praktische training in het veld waarbij praktijkonderzoek en toepassen op je eigen boerderij voorop staat.
In de bergen heb ik prachtige velden met kolen gezien. Men verbouwd in de bergen op kleine terrassen die over de bergwand golven. Het is een hele klus om de veldjes te ploegen, in te zaaien en te onderhouden. De meeste mensen hebben ook niet veel grond, en het wordt daarom zeer intensief bebouwd.
Ik was ook nog in het laagland, Nepal heeft een enorm uitgestrekt gebied aan de grens met India dat niet hoger dan 300 meter is. Hier is het zeer warm en vochtig. De groentevelden met diverse soorten zagen er allemaal best goed uit.
Een groot probleem is de vermarkting. Opkopers gaan overal langs en dingen de prijs naar beneden. Mensen accepteren het al snel omdat ze het geld nodig hebben en bang zijn dat de opkoper anders naar de buren gaan en het daar kopen. In Nederland is dat ook altijd zo geweest en gebeurt het nog steeds. Denk maar aan de lage aardappel prijzen voor veel boeren en de hoge prijs in de winkel. Als boeren zich organiseren, met elkaar de prijs afspreken en samen verkopen, kunnen ze een betere prijs krijgen. De boeren die ik in Nepal ontmoet heb zijn georganiseerd. Echter een betere prijs voor hun producten zit er nog niet in. Een vuist maken en op je strepen staan is belangrijk. De Federatie waar zij lid van zijn helpt daarbij. Gezamenlijke afzetpunten langs de kant van de weg kunnen daar bij helpen. Een lid van de groep kan op rotatiebeurt de verkoop doen en vaste prijzen hanteren die voor alle vrouwen gelden. En onderling afspreken dat je niet onder een bepaalde minimum prijs verkoopt. Als iedereen zich daaraan houd, heeft de opkoper weinig keus.
Aan de boeren heb ik verschillende teelt technische tips gegeven en methoden om producten voor een langere tijd te bewaren zoals inkuilen van aardappels.
De organisatie (vooral de veldwerkers) heb ik geadviseerd om samen met de boerinnen eerst goed te analyseren wat de situatie van iedere specifieke boerinnengroep is, en dan een plan op maat te maken. Wanneer een groep dicht bij de stad woont, is er dichtbij een markt waar men makkelijk naar toe kan en waar men ook goed producten heen kan brengen die snel verwelken. Anders is dat voor boerinnen die 1 of 2 dagen lopen van de markt wonen. Zij kunnen veel beter producten verbouwen die je kunt opslaan of verwerken en drogen en dan verkopen. Zo ook wat betreft het klimaat, hoog in de bergen is het veel kouder en dat biedt perspectieven voor producten die kou nodig hebben. In de warme gebieden daarentegen worden tropische gewassen verbouwd.
De organisatie kan daar met de inhoud van de trainingen op in springen. Workshops over verwerking van groenten en bijvoorbeeld de verschillende manieren om groenten te drogen zijn nodig. De methode die de organisatie gebruikt om proefveldjes aan te leggen werkt erg efficiënt en leidt tot grote verspreiding van nieuwe technieken.
Ik denk dat het nodig is dat de nationale koepel van de districtsorganisaties, NACCFL, zich sterk maakt voor een vorm van certificering van biologische producten. In Kathmandu is veel aandacht voor biologische groenten en op markten worden sinds kort groenten getest op pesticiden. Als er van overheidswege geen mogelijkheid is kan de koepel zelf een vorm vinden om in te staan voor de certificering van groenten van de leden van hun organisatie.
De boerinnen in de bergen hebben een druk leven en de levensstandaard is niet erg hoog. Mensen zullen alleen gebruik maken van dienstverlening als ze daar daadwerkelijk profijt van verwachten. Dit lijkt een open deur, maar is toch goed als uitgangspunt voor de formatie van boerinnen groepen. Boerinnen gaan niet voor hun lol een paar uur lopen om gezellig samen te zijn maar willen iets leren of toegang krijgen tot zaken waar ze anders niet bij kunnen. De toegang tot spaar- en krediet faciliteiten in combinatie met de trainingen in nieuwe teeltmethoden, groenten variëteiten en groente verwerking zijn een belangrijke troef in de doelstelling om beter te ondernemen. Hier zal de grootste aandacht van de organisaties naar toe moeten blijven gaan want deze combinatie biedt goede mogelijkheden om het ondernemerschap uit te breiden en rendabeler te maken.
Ik heb er een goede tijd gehad. Ik veel groepen boerinnen kunnen ontmoeten en met hen ervaringen van boerin tot boerin kunnen delen. In essentie is het leven van een Nederlandse boerin niet heel veel anders als dat van een Nepalese boerin en hebben we dezelfde uitdagingen om mee te dealen.
Heleen Hennink, agripool adviseur
