Hillary Maket, Keniaan die een jaar in Nederland aan de Hoge School Utrecht – Kofi Annan Business School International Business for Emerging Markets studeerde, heeft een onderzoek gedaan naar de kostprijs van een kg melk. Daarbij maakte hij een vergelijking van de kostprijs bij Nederlandse en Keniaanse boeren.
In Nederland baseerde hij zich op cijfers van Farm Accountancy Data Network van het LEI (WUR). In Kenia zijn die data niet beschikbaar. Daarom selecteerde Hillary 35 zuivelboeren, lid van 6 zuivelcoöperaties die gesteund worden door Agriterra en bracht hun kostprijs in beeld.
Uit de studie blijkt dat de kosten van de productie van 1 kg melk in Nederland relatief hoger zijn dan Kenia. De kostprijs in Nederland bedraagt (€ 0,38) per kg tegenover (€ 0,28) per kg in Kenia. In de opbouw van de kostprijs valt op dat in Nederland 41% naar ruwvoer gaat, terwijl ruwvoer in Kenia 83% van de kostprijs bepaalt.
Echter, de melkveehouderij is rendabeler in Nederland in vergelijking met Kenia als gevolg van schaalvoordelen (Nederlandse boer heeft gemiddeld 85 koeien, zijn Keniaanse collega in deze steekproef 5) en een hogere melkproductie per koe (NL: 27, Kenia 13 en daarmee relatief hoog in de Keniaanse context).
Dit onderstreept het feit dat op het gebied van ruwvoer in Kenia nog een hele slag te maken is. Niet alleen zijn de kosten dus relatief hoog, ook de kwaliteit laat vaak te wensen over. Met dat als uitgangspunt, voerde Derk Kromhof, student aan des HAS Den Bosch, zijn stage uit bij zuivelcoöperatie Mukurwe-ini.
In 2012 vroeg Mukurwe-ini de ondersteuning van Agriterra om de ambitie om een eigen melkfabriek op te starten, gestalte te geven. Sinds enkele maanden draait de nieuwe fabriek. Om deze fabriek rendabel te laten zijn, moeten de melkvolumes en de productie per koe omhoog.
Mukurwe-ini ziet in dat voorlichting geen kostenpost is, maar een investering. Men veranderde de aanpak van voorlichting aan grote groepen, tot specifieke begeleiding in kleine groepen. De aanpak van demonstratie-boerderijen past daarbij. Gedurende 15 weken liep Derk mee met voorlichter Nafhtari. Het doel was om de demonstratie-boerderijen te verbeteren.
Derk heeft berekend welke oppervlakte minimaal nodig is om voldoende maïs en olifantsgras (en optioneel hooi, maar beschikbaarheid in droge seizoen is beperkt en dus duur) te verbouwen als voer per koe. Het bleek dat maar één van de vijf boerderijen aan deze minimale oppervlakte voldeed.
Derk: “Het grootste probleem hier is dat er vaak te weinig voer (en grond) is om de koeien te voeren. Het is daarom noodzakelijk dat de voerproductie en kwaliteit hiervan omhoog gaat want dat is naar mijn mening het hele probleem. We hebben een training gegeven om te leren hoe je olifantengras efficiënt kan planten, want daar ontbreekt het nog wel eens aan en het minste wat je kan doen is de grond die je hebt efficiënt gebruiken.”
Naast het optimaal planten en betere bemesting, is ook het inkuilen belangrijk om voldoende voer te hebben voor de droge seizoenen. Ook heeft Derk het belang benadrukt van het bijhouden van data over de hoeveelheid voer en melk. Al bij al heel concrete verbeteringen waarmee leden van Mukurwe-ini hun voordeel kunnen doen.
